مشکلات سنسور باندینگ در دوربین کانن (Sensor Banding)

۱. سنسور باندینگ  چیست؟

سنسور باندینگ (Banding) هنگامی رخ می‌دهد که سنسور یا پردازش تصویر، نویز الکترونیکی با الگوی منظم مانند خطوط موازی (افقی یا عمودی) تولید می‌کند. این الگو باعث ایجاد نوارهای روشن و تیره یا خط‌های رنگی در عکس می‌شود—معمولاً هنگام افزایش بیش از حد نوردهی یا ویرایش تصاویر در بخش‌های تیره، قابل مشاهده است. در دوربین‌های کانن، این پدیده در محیط‌های کم‌نور، نور LED یا شرایطی که داده‌های RAW به شدت پردازش می‌شوند، شایع‌تر است .

۲. انواع و نشانه‌های باندینگ

🔹 باندینگ عمودی یا افقی

بسته به نحوه خوانش سنسور، خطوط ممکن است افقی (مطابق با پیمایش سطرها) یا عمودی باشند. برخی دوربین‌ها مانند EOS R6 حتی در نور طبیعی و ویدئوهای C‑Log می‌توانند الگوهای افقی ایجاد کنند .

🔹 سنسور باندینگ رنگی و خطوط نوری

در شرایط خاص مانند نور LED یا نور فلاش، باندینگ به‌صورت سبز، بنفش یا رنگی ظاهر می‌شود. برای مثال، کاربران EOS R3 در نور LED استیج شاهد خطوطی در تصاویر خود بوده‌اند .

🔹 سنسور باندینگ در بلندمدت

در اکسپوژرهای طولانی مانند عکاسی نجومی یا اسپکتروم شب، banding افقی یا عمودی روی تصاویر دیده می‌شود، حتی با استفاده از فریم‌های dark و flats .

۳. دلایل و مکانیسم‌های بروز سنسور باندینگ

🧠 نویز الکترونیکی

هر دوربین، نویز در مدارهای ارائه‌دهنده سیگنال دارد. برخی سنسورها خطوط نوسانی ثابت تولید می‌کنند، مخصوصاً وقتی داده‌ها روی دی‌سی‌پایه خلاصه شوند .

🔌 تأثیر نور LED و فلش

نور LED که پالسی با فرکانس خاص است، وقتی با سرعت خوانش سنسور هم‌پوشانی داشته باشد، «banging» تولید می‌کند—به ویژه در حالت شاتر الکترونیکی یا silent shoot .

🎬 حالت شاتر الکترونیکی

حالت‌هایی مانند Electronic First-Curtain Shutter (EFCS) یا shutter silent موجب افزایش احتمال بروز خطوط در نور مصنوعی می‌شود. کاربران EOS R گزارش داده‌اند که در این حالت‌ها خطوط سبز یا نوارهای هارمونیکی در تصویر ظاهر شده‌اند—راهکار استفاده از شاتر مکانیکی است .

🔋 باتری و گرما

در برخی مدل‌ها مثل EOS 7D Mark II، باتری ضعیف یا گرمای زیاد موجب افزایش نویز خطی می‌شود. همچنین، عدم هم‌دمایی میان دمای سنسور و dark frame در نجومی نیز نقش دارد .

۴. نمونه‌های واقعی کاربران از بروز پدیده سنسور باندینگ در دوربین کانن

Canon 7D Mark II – نجومی

کاربران اشاره کرده‌اند که در ۷D Mark II باندینگ تحت تأثیر باتری ضعیف یا پردازش RAW ظاهر می‌شود:

“… battery charge level… banding becoming a problem at low battery levels… depending on how the raw converter treats the data.”

EOS R و R3 – نور LED

مثال متداول: خطوط سبز رنگ در نور LED، تنها در حالت EFCS. راهکار Canon استفاده از شاتر مکانیکی است:

“If you’re experiencing banding when using off camera flash, this is a result of the electronic first curtain shutter…”

 

EOS R6 – ویدیو C‑Log در نور طبیعی

حتی بدون artificial light، در سایه‌های ویدیویی C‑Log روی R6 خطوط دیده شده‌اند. Canon به کاربران گفته که این مسئله طبیعی و داخل دفترچه توضیح داده شده است.

۵. تشخیص سنسور باندینگ چطور انجام می‌شود؟

1. بازبینی فایل RAW بدون اعمال اصلاحات.

2. رفع نوردهی زیاد (raise shadows) برای نمایش خطوط.

3. تغییر حالت شاتر: از EFCS به شاتر مکانیکی و تست در نور LED یا فلاش.

4. تست Dark/Bias Frames: مخصوصاً در اکسپوژرهای بلند.

5. تست با شارژ کامل باتری و شرایط محیط ثابت.

۶. راهکارهای پیشگیری و رفع مشکل

✅ الف) تغییر تنظیمات سخت‌افزاری

• استفاده از شاتر مکانیکی یا کنسل کردن EFCS در نور مصنوعی community.usa.canon.com.

• هماهنگ کردن سرعت شاتر با فرکانس نور LED (مثلاً در اروپا 1/50 ثانیه یا در آمریکا 1/60) .

• اطمینان از شارژ کامل باتری و شرایط محیطی پایدار.

✅ ب) اصلاحات نرم‌افزاری و پردازش

• استفاده از dark/bias frame subtraction در عکاسی نجومیاستفاده از ویرایش نرم‌افزارهایی مانند DeepSkyStacker یا stacking برای کاهش خطوط .

• ویرایش RAW با دقت (اجتناب از گسترش شدید نوردهی و clipping).

✅ ج) تعمیر و پشتیبانی رسمی

• در موارد شدید ممکن است لازم باشد سنسور یا IG assembly recalibration شود؛ Canon چنین اقدام اصلاحی انجام داده است (نمونه: 5D IV)

۷. توصیه‌های عملی برای عکاسان پرتره و مدلینگ

• هنگام استفاده از نمای LED یا فلاش، شاتر مکانیکی انتخاب اول باشد.

• همیشه قبل از ویرایش شدید، فایل RAW را برای خطوط بررسی کنید.

• اگر برای پروژه‌های برجسته (مثل چاپ بزرگ یا ویدیوهای تبلیغاتی) استفاده می‌شود، تست‌های کنترل کیفیت را جدی بگیرید.

• در صورت نیاز، تعمیرات یا تنظیم تخصصی سنسور را نزد نمایندگی یا مرکز معتبر انجام دهید.

۸. جمع‌بندی

سنسور باندینگ اگرچه در برخی سناریوها خفیف است، اما در پروژه‌های حرفه‌ای می‌تواند مشکل‌ساز باشد. با رعایت تنظیمات مناسب و نگهداری حرفه‌ای، می‌توانید اثرات آن را کنترل یا حذف کنید.

تهیه و تنظیم : اطیمنان | نمایندگی دوربین کانن در ایران